Tooltje om vergisting te kunnen volgen via refractometer

Gestart door hansHalberstadt, 24-02-2009 11:16 u

Vorige topic - Volgende topic

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

hansHalberstadt

Citaat van: seed7 op 15-04-2013  15:02 uBetekent dat dat je de afgelezen Brix waarde tijdens de vergisting niet corrigeert voor de alcohol?

Ingo
DeBbrix waarde bevat ook alle invloed van de alcohol, want dat zit allemaal in het tooltje. Het is de som van de Brix waarde die de rest suiker oplevert en de alcohol.
Bijvoorbeeld de 7 Brix die je na de gisting meet betekent niet dat er 7 g suiker in elke 100 g bier zit maar in elke 100 g bier zit 4.3 gram suiker en 4.2 g alcohol en ook nog ca 0.6 g eiwit.
Dat zorgt er samen voor dat de refractometer 7 aangeeft.
HansH

kleine Minstreel

Wat kun je het beste aflezen direct na het brouwen? Ik merk vrij significante verschillen in de waardes. Mijn analoge refractometer heeft 3 schalen en tot nu toe gebruikte ik altijd de oechelse schaal na brouwen dus start vergisting en de brix na vergisting. Het blijkt dat mijn afgelezen waardes niet goed overeen komen met de waardes in het tooltje en trouwens ook niet in andere brouwsoftware.
De dit type refractometer wordt door hel volksstammen hobbybrouwers gebruikt.
Enkele voorbeelden. Ik heb net 5 gram suiker opgelost in 50 gram water dus je zou 10 brix moeten aflezen. Ik heb een waarde van 10.6 en 1043 sg. Stop ik nu deze waardes in het tooltje krijg ik 10.6 = 1041. Bij hogere waardes wordt het verschil nog erger.
 Gemeten 14.9 Brix en de ander schaal 1061. In het tooltje wordt dit 1059. Als er een fout in zit en je meet altijd dezelfde fout dan is dat niet erg maar nu ben ik het spoor bijster meet ik nu beter altijd Brix of niet.

heijligers

Citaat van: kleine Minstreel op 15-04-2013  22:23 uWat kun je het beste aflezen direct na het brouwen? Ik merk vrij significante verschillen in de waardes. Mijn analoge refractometer heeft 3 schalen en tot nu toe gebruikte ik altijd de oechelse schaal na brouwen dus start vergisting en de brix na vergisting. Het blijkt dat mijn afgelezen waardes niet goed overeen komen met de waardes in het tooltje en trouwens ook niet in andere brouwsoftware.
De dit type refractometer wordt door hel volksstammen hobbybrouwers gebruikt.
Enkele voorbeelden. Ik heb net 5 gram suiker opgelost in 50 gram water dus je zou 10 brix moeten aflezen. Ik heb een waarde van 10.6 en 1043 sg. Stop ik nu deze waardes in het tooltje krijg ik 10.6 = 1041. Bij hogere waardes wordt het verschil nog erger.
 Gemeten 14.9 Brix en de ander schaal 1061. In het tooltje wordt dit 1059. Als er een fout in zit en je meet altijd dezelfde fout dan is dat niet erg maar nu ben ik het spoor bijster meet ik nu beter altijd Brix of niet.
De refractometer meet de brekingsindex en dat is zoveel graden. SG drukt dichtheid uit en oechsle volgens mij ook.
Ik zou dus altijd zoveel graden Brix aanhouden, want dat is wat feitelijk wordt gemeten. De rest is al een omrekening die voor jouw toepassing misschien niet geschikt is.

heijligers

Zie het als een meetlat waar naast centimeters ook pagina's printpapier op staan. 5,5 cm is 500 pagina's.
Als je met diezelfde meetlat een stapel karton gaat meten, dan is 5,5 cm geen 500 pagina's, maar moet je een correctie aanhouden.

hansHalberstadt

Citaat van: kleine Minstreel op 15-04-2013  22:23 umaar nu ben ik het spoor bijster meet ik nu beter altijd brix of niet.
Met een refractometer meet je in ieder geval iets wat op Brix zou moeten lijken.
Op jou schaal staat blijkbaar 10.6 Brix en 1043 sg naast elkaar. Dat betekent dat het om een Sucrose refractometer gaat, dus wat je inderdaad nodig hebt.
Jij meet 10.6 brix waar je 10 zou moeten hebben. Dat is een afwijking van 6% en is niet een zo bijzonder. Kan ook aan je weegschaal liggen. Ik weet niet over wat voor weegschaal je beschikt? Heb je ook water van ca 20 ºC gemeten? Dan moet hij 0 aangeven, zo niet dan moet je het stelschroefje verdraaien tot hij 0 aangeeft.
Dan houd je alleen nog een schaalfactorfout over. Als je die eenmaal weet kun je ervoor corrigeren, bv je hebt 10 Brix suikeroplossing en je meet 10.6 Brix, dan moet je vanaf nu al je metingen met 0.943 vermenigvuldigen.
Beste is trouwens om een ijklijn te maken van oplossingen, bijvoorbeeld
0 brix, 5 Brix, 10 Brix, 15 Brix, 20 Brix, 25 Brix en dan de gemeten Brix daarmee te vergelijken. Dan kun je meetfouten deels uitmiddelen.
HansH

seed7

Citaat van: heijligers op 15-04-2013  22:38 uDe refractometer meet de brekingsindex en dat is zoveel graden.

De brekingsindex is een dimensie loos getal, het geeft de verhouding van lichtsnelheid in twee verschillende media aan. Iedere verdunning van suiker met water geeft een andere brekingsindex, dat wordt middels de schaalverdeling weer gegeven in °Brix.

Ingo

kleine Minstreel

Kijk aan die info heb ik wat. Mijn refractometer heeft de juiste schaalverdeling. Dat 10.6 Brix 1043 moet zijn voor een sucrose oplossing is ook zeer waarde vol. En die afwijking is volledig aan mijzelf toe te rekenen. Weegschaal heeft al een fout marge van 1 g. Ik heb de oplossing in een erlemeyer gemaakt en niet in een maatkolf. Etc Etc.
Mijn twijfels kwamen meer en meer omdat in bepaalde brouwprogramma een ander omrekening gebruikt wordt.
Dus van nu af aan meet ik Brix en corrigeer in de recept module voor de afwijkingen.


hansHalberstadt

Citaat van: kleine Minstreel op 16-04-2013  09:12 uMijn twijfels kwamen meer en meer omdat in bepaalde brouwprogramma een ander omrekening gebruikt wordt.
Dus van nu af aan meet ik Brix en corrigeer in de recept module voor de afwijkingen.
In brouwsoftware zit veel onnauwkeurigheid en vaak foute aannames. Dat komt mede omdat SG (Plato) en Brix tabellen gebaseerd zijn op sucrose en wij te maken hebben met wort en bier.
Verder is de Brix schaal (g sucrose/g oplossing) gedefinieerd voor een refractometer en de SG schaal (gewicht/liter)/(gewicht/liter water) of Plato ((g sucrose/g oplossing)) gedefinieerd voor de hydrometer.
Je kunt SG, Plato en Brix dus alleen zonder complicaties in elkaar omrekenen als je sucrose oplossing meet.
Wort bevat ook nog opgelost eiwit en vergiste wort bevat ook nog alcohol en overige stoffen in kleine concentraties. Als je dus een refractometer hebt met Brix en SG schaal moet je heel goed beseffen wat er aan de hand is. alcohol verhoogt de refractometer aflezing en verlaagt de hydrometer aflezing. Je kunt dus wel nagaan wat er gebeurt als je SG gaat meten met een refractometer: gaat omhoog door de alcohol, terwijl hij naar beneden zou gaan als je met een hydrometer meet.
Mijn software gaat er altijd vanuit dat de brix waarde gemeten is met een refractometer en de SG gemeten met een hydrometer. Als je dus SG van een niet sucrose oplossing meet met een refractometer dan moet je die eerst omrekenen naar Brix (via sucrose tabel) en dan mag je hem pas gebruiken.
HansH

Drents Hopbier

Citaat van: hansHalberstadt op 15-04-2013  21:33 uDeBbrix waarde bevat ook alle invloed van de alcohol, want dat zit allemaal in het tooltje. Het is de som van de Brix waarde die de rest suiker oplevert en de alcohol.
Bijvoorbeeld de 7 Brix die je na de gisting meet betekent niet dat er 7 g suiker in elke 100 g bier zit maar in elke 100 g bier zit 4.3 gram suiker en 4.2 g alcohol en ook nog ca 0.6 g eiwit.
Dat zorgt er samen voor dat de refractometer 7 aangeeft.

Geeft de eiwit zoveel in °Bx ? Ik reken altijd met ± 0,25 °Bx per % alc.

Hopbier

hansHalberstadt

Citaat van: Drents Hopbier op 16-04-2013  10:24 uGeeft de eiwit zoveel in °Bx ? Ik reken altijd met ± 0,25 °Bx per % alc.

Hopbier
In dit geval krijg je ca 6.25 Brix als je geen eiwit meeneemt en met 0.6 gram eiwit erbij wordt dat ca 7 Brix.
De hoeveelheid eiwit in bier varieert waarschijnlijk nogal. Heb ik geen gegevens van.
HansH

hansHalberstadt

Citaat van: Drents Hopbier op 16-04-2013  10:24 uGeeft de eiwit zoveel in °Bx ? Ik reken altijd met ± 0,25 °Bx per % alc.

Hopbier
In dit geval krijg je ca 6.25 Brix als je geen eiwit meeneemt en met 0.6 gram eiwit erbij wordt dat ca 7 Brix.
De hoeveelheid eiwit in bier varieert waarschijnlijk nogal. Heb ik geen gegevens van, maar als ik jouw waarde neem van 0.25 Brix per % alcohol dan krijg je met in dit geval ca 5.4 vol% alcohol een Brix toename van 1.35, dus nog meer dan de 0.75 waar ik van uit ga.
HansH

ThomasM

Heren,

Ik heb een witbier gebrouwen met een begin SG van 1.061 en ~15º Brix.
Nu, bijna een week later staat het op ~6.5º Brix. Als ik dat invoer in het tooltje krijg ik het volgende:



Is dit niet wat veel voor een witbier? Ik heb WB-06 gebruikt, die een maximale SVG van 86% heeft.

Oscar

Die 1004 klopt wel. De WB 06 wil nog wel eens ver doorgaan. En die "Maximale SVG" is maar een richtlijn. Vele gisten komen daar regelmatig buiten.

ThomasM

Oh, dat is wel balen dan. Ik wilde een fris witbiertje brouwen zonder veel alcohol.

Mijn gevoel zegt dat het lastig is, maar kan ik gekookt water erbij doen om het bier te verdunnen in het bottelvat, zodat het alcoholpercentage daalt?
Ik krijg dan wel minder body/smaak aan het bier of niet?

cpmb

of je mixed het met citroen limonade heb je een Radler ;)

ThomasM

Ik brouw het voor een feestje, dus één kratje kan ik wel proberen. Kijken of ik het concept wat kan verbeteren?

RobinB

Citaat van: ThomasM op 10-09-2013  10:20 uIk heb WB-06 gebruikt, die een maximale SVG van 86% heeft.

Dat is niet de maximale, maar gemiddelde SVG.
De werkelijk SVG van je bier is naast de gist ook oa. afhankelijk van wort-variabelen en de gehanteerde vergistingstemperatuur.

ThomasM

Oh! Ik heb dat altijd als richtlijn gebruikt voor maximale SVG. Ik heb het van de factsheet van fermentis.

Oscar

Citaat van: ThomasM op 10-09-2013  11:57 uOh, dat is wel balen dan. Ik wilde een fris witbiertje brouwen zonder veel alcohol.

Dan had je sowieso je begin SG wat lager moeten houden. 1050 was dan beter geweest.... ;) met 1061 kom je toch al gauw boven de 6% alc.

ThomasM


hansHalberstadt

Iemand vroeg mij of je in het refractometertooltje ook de brix correctiefactor kunt instellen.
Dat kan inderdaad
In de map waar de executable staat  staat ook een text filetje.


In het text filetje kun je alles instellen. het wort correctiefactor (=Brixcorrectiefactor) ontstaat door de aanwezige eiwit in het wort. Dat wordt bepaald door de waardes eiwitfactorwort=0.05 in het textfiletje en eiwitfactorwortkoken=0.7.
Eea betekent dat van elke 100 g mout er 5 g opgelost eiwit ontstaat waarvan dan 70% overblijft na het koken en koelen. Dus totaal geeft dat van elke 100gram mout 3.5 gram eiwit
Eea geeft dan een wortcorrectiefactor van 1.026 dus als je bv naar brixcorrectiefactor 1.04 wilt moet je eiwitfactor wort instellen op (1.04-1)/(1.026-1)= 4/2.6 x 0.05=0.077 (en eiwitfactorwortkoken=0.7 zo laten )

Mijn formules zijn de exacte formules op basis van theoretisch afgeleide verbanden [1]
Zie bijgaand excelfiletje om te zien hoe je de waardes voor eiwitfactorwort en eiwitfactorkoken moet instellen om op een bepaalde brixcorrectiefactor uit te komen. (De gele velden moet je invullen, daaruit volgt de brix corr factor. 

Als ik tijd heb zal ik het refractometertooltje nog een keer updaten zodat je ook de brix correctiefactor kunt ingeven en dan wordt op de achtergrond de benodigde eiwitfactoren uitgerekend en gebruikt.
   

[1] http://www.triple-w.org/index.php/downloads/viewdownload/9-artikelen/26-rekenen-aan-bier

hansHalberstadt

Vandaag even wat tijd genomen om de meting tijdens de gisting via refractometer in detail te laten zien


Siliconenslangetje (conrad brandstofslang modelbouw 5mm, bv Binnen-Ø 2.4 mm buiten Diameter   5.5 mm) en 5 mm gat in deksel gistingsvat boren of via T-stukje in serie met waterslot dan hoef je niet te boren.



Met RVS moertjes verzwaard zodat eea mooi naar beneden hangt en niet gaat drijven. RVS schroef afgeslepen als afdichting aan kant waar je vloeistof af gaat nemen



Het geheel in werking door deksel


met afgesloten slangetje zodat er niets terugloopt hetgistingsvat in



Injectiespuitje gekoppeld aan het slangetje, bij koppelen slangetje goed dichtknijpen zodat er niets terugstroomt het vat in.



Eerst beetje opzuigen en weggooien om slangetje van vers wort te voorzien.



2e keer is om de meting te doen



Na opzuigen, schroefje weer op het slangetje zodat er niets terugstroomt



Ontgassen, 3 x



Stukje aquariumluchtslang 2 cm monteren



Klein watje wat als filter gaat dienen



Watje tussen vingers oprollen en in het slangetje stoppen



Aandrukken met sate prikker, niet te vast anders komt er geen vloeistof meer door, maar ook niet te los anders filtert het de gistcellen er niet uit en blijft het troebel (= vage aflezing straks)



Rustig 10 druppeltjes en 11e druppeltje om te meten is dan helder en zelfde concentratie als wort/bier



11e druppeltje op refractometer



Gemeten Brix is nu 8.2 Brix.

hansHalberstadt



Betekent in dit geval (bij 12.8 Brix begin gisting)
4.5% alcohol en 64% SVG (83% van de potentieel vergistbare suiker is nu vergist)

Pim

Hans,
waar is de meest recente versie van jouw tooltje te downloaden? Ik vind alleen maar de 2009 uitvoering en die geeft problemen in Windows 10.
Dank je...  Pim

hansHalberstadt

Citaat van: Pim op 02-11-2018  22:20 uHans,
waar is de meest recente versie van jouw tooltje te downloaden? Ik vind alleen maar de 2009 uitvoering en die geeft problemen in Windows 10.
Dank je...  Pim
Pim,
Wat voor problemen krijg je? Op dit moment is er geen downloadmogelijkheid omdat de Site van Triple-W waar het stond vernieuwd is en er nog discussie is over wat het bestuur daar wel en niet gaat neerzetten. Ik ben op dit moment bezig met Jacques om het via het forum te regelen, maar dat duurt nog een week of 2 voor er definitief duidelijkheid is of het op de triple-W site komt of niet.

Mbt problemen onder windows 10 heb ik daar in de laatste versie niets aan verandert omdat ik zelf geen windows 10 heb en dus eerst moet achterhalen om wat voor problemen het gaat, vandaar die vraag naar jou. 

ps heb je eerst de zipfile uitgepakt? Anders kan het programma de bijbehorende datafile niet vinden en krijg je de foutmelding 'file not found'

Tags:

Zoeken met Google op deze site.
Brouwspullen zijn ook te koop via Bol.com.
Als je iets bestelt bij Bol.com (ook andere zaken dan brouwspullen) via deze link steun je het forum.


Het boek van de beheerder van deze site.