Behouden van juiste spoeltemperatuur?

bjgodefr · 20-01-2009 14:21 u

Hallo

Ik heb een vraag over het behoud van de juiste temperatuur tijdens het spoelen van de bostel.

Ideaal zou deze temperatuur tussen 75 en 78°C liggen. Enerzijds om de enzymwerking te verminderen en omdat de suikers op deze temp. beter uitgespoeld worden (juist toch?).

Als ik halverwege het spoelen de temp. van de bostel meet is die 65°C doordat de ketel te veel warmte verliest. En dat terwijl ik spoelwater van +90°C toevoeg.

Twee vragen nu:

1. Is het echt zo belangrijk om tussen 75 en 78°C te spoelen? Zou het halen van deze temp. mijn rendement nog opkrikken of heeft het andere voordelen? De enzymwerking mag voor mijn part gerust doorgaan.

2. Hoe houden jullie de temp. op 75-78°C? Ik veronderstel dat dat bij een HERMS makkelijker is aangezien het een gesloten systeem is. Zelf werk ik met een 50L ketel waarvan ik het deksel eraf moet laten omdat de hevelpijp centraal uit de ketel naar boven komt en niet langs de wand.

Ik denk nu om eventueel een plexiglas deksel te maken met een gat voor de hevelfilter. Eventueel doe ik ook nog isolatiemateriaal rond de ketel en het deksel.

Ideeën en verbeteringen zijn welkom!

Bart

Adrie · 20-01-2009 14:27 u

Ha Bart,

Bij mijn installatie (een HERMS) koelt het spoelwater toch ook behoorlijk af, maar dat is geen enkel probleem. Als je uitmaischt bij 78 graden (wat ik trouwens niet doe, omdat ik direct de kookketel stook als het wort erin loopt en het wort dan heel snel boven de 80 graden zit) worden de enzymen al gedeactiveerd. Ook mijn rendement heeft er niet onder te leiden en rendement vind ik trouwens ook niet zo belangrijk. De laatste reden om warm te spoelen is het verlagen van de viscositeit (stroperigheid) van het wort om het spoelen te versnellen, maar ik heb eerlijk gezegd nooit last van vastgelopen filteringen. Kortom: niet druk over maken, zou ik zeggen.

Ik heb ook wel eens zonder problemen gespoeld met heet water uit de geiser en dat water was een graad of 55. Dit had geen enkel effect op het rendement en het bier gistte ook niet verder of minder ver uit dan verwacht.

bjgodefr · 20-01-2009 14:44 u

Bedankt voor je antwoord Adrie.
Ook bij mij verloopt het spoelen vlot en heb dus ook geen last van een te hoge viscositeit.
Nu, je bevestigt mijn vermoeden dat ik weinig zou winnen met het halen & behouden van het 75-78°C niveau. Dat bespaart me toch enkele uren knutselwerk en wat geld...

Laat maar horen als iemand nog van mening verschilt.

groet

RobinB · 20-01-2009 14:55 u

Eens met Adrie (heb ook een dergelijke HERMS)!

Citaat van: bjgodefr op 20-01-2009  14:21 uEn dat terwijl ik spoelwater van +90°C toevoeg.

Je moet wel oppassen dat je niet teveel kafsmaak uitloogd met een te hoge spoelwater temperatuur. Daarom wordt een temperatuur <80 ºC en aanzuren van het spoelwater aangeraden.
Ik maisch meestal wel uit op 78 ºC en gebruik dan het water uit mijn warmwatertank (is dan 80 ºC) om mee te spoelen.

bjgodefr · 20-01-2009 14:59 u

Citaat van: RobinB op 20-01-2009  14:55 uJe moet wel oppassen dat je niet teveel kafsmaak uitloogd met een te hoge spoelwater temperatuur. Daarom wordt een temperatuur <80 ºC en aanzuren van het spoelwater aangeraden.

Ja, inderdaad. Maar ik redeneer dat het water van 90°C direct wordt afgekoeld in de filterketel die een temp. van 65°C heeft. Dat uitlogen van kafsmaak gebeurt toch maar als de ganse filterkuip warmer dan 80°C wordt?

Adrie · 20-01-2009 15:01 u

Ik zou er voorzichtig mee zijn. Wellicht gaat het goed, maar teveel kafjessmaak is niet lekker.

Ronnie · 20-01-2009 17:46 u

Bart, iets waar je ook moet op letten: nooit water van >80°C direct op het oberteig laten lopen heb ik ooit vernomen van een leraar KaHo. Dit zou zeer smaaknegatieve reacties geven.
Oberteig is die grijze laag (eiwitten? het ziet er uit als klei) die bovenaan de draf komt te liggen bij het spoelen. Die laag ook nooit verstoren indien er filterproblemen zijn. Indien problemen: niet omroeren maar snijden met een mes.

bjgodefr · 21-01-2009 13:01 u

Oberteig, daar had ik nog niet van gehoord! De grijze smurrie kende ik wel al

. Ik zie dat e wel enkele artikelen over online staan. Maar ik vraag me toch af of de oberteig veel invloed op de smaak heeft, veel Amerikanen batch spargen toch? Daarbij draineren ze de bostel helemaal waarop ze opnieuw spoelwater toevoegen, roeren, en alles draineren. Dit wordt dan enkele keren herhaald. Blijkbaar zonder negatieve gevolgen (maar zelf begin ik er niet direct aan

.

bjgodefr · 21-01-2009 13:16 u

Ik denk nu om enkel de volgende verandering (ivm spoelen) te doen bij mijn installatie:
een koperbuis in de vorm van een cirkel verbonden met een heetwaterketel. Deze ring ligt bovenop de bostel. In de ring komen bovenaan gaten waaruit het water kan stromen, regelbaar via een kraantje.
Dit om het gespetter te voorkomen dat ik nu bij het spoelen wel heb.

In het Engels heet dit een sparge-arm en het komt in veel gedaantes voor. Ik heb ook al foto's van 'tgeen ik beschreven heb gezien in een HERMS. Daar dient het dan om het wort te recirculeren (denk ik).

Maar aangezien een foto meer zegt dan 1000 woorden hier een link

http://morebeer.com/view_product/9174//Gravity_Sparge_Arm

wilko · 21-01-2009 17:50 u

Citaat van: bjgodefr op 21-01-2009  13:16 uIk denk nu om enkel de volgende verandering (in verband met spoelen) te doen bij mijn installatie:
een koperbuis in de vorm van een cirkel verbonden met een heetwaterketel. Deze ring ligt bovenop de bostel. In de ring komen bovenaan gaten waaruit het water kan stromen, regelbaar via een kraantje.
Dit om het gespetter te voorkomen dat ik nu bij het spoelen wel heb.

In het Engels heet dit een sparge-arm en het komt in veel gedaantes voor. Ik heb ook al foto's van 'tgeen ik beschreven heb gezien in een HERMS. Daar dient het dan om het wort te recirculeren (denk ik).

Maar aangezien een foto meer zegt dan 1000 woorden hier een link

http://morebeer.com/view_product/9174//Gravity_Sparge_Arm

Boeiend. Lijkt sprekend op mijn hevelfilter (rondgebogen koperen pijp met gaatjes).

Zoiets laat zich prima zelf maken.

Wilko

Ronnie · 21-01-2009 18:52 u

Ja, die sparge is beetje ver gezocht vind ik, maar 't zijn Amerikanen hé. Gewoon een schuimspaan enkele cm boven de draf hangen. Dit om de slag of straal water te breken en te beletten dat je gaten boort in de draf (Bostel voor de Hollanders, hihi..).

Nee de draf zeker nooit omwoelen, 't is hiervan en ook van te heet water dat je ongewenste bitterstoffen krijgt. Heb dat ergens op papier, maar er is zoveel dat een rol speelt..

De draflaag mag ook niet droog komen te liggen tijdens spoelen. Tenzij je aan het voorziene volume komt natuurlijk.

Draf.. vanwaar zou dat woord nu komen, en waarom hebben ze in NL daar een ander woord voor?

wilko · 21-01-2009 19:51 u

Citaat van: Ronnie op 21-01-2009  18:52 uJa, die sparge is beetje ver gezocht vind ik, maar 't zijn Amerikanen hé. Gewoon een schuimspaan enkele cm boven de draf hangen. Dit om de slag of straal water te breken en te beletten dat je gaten boort in de draf (Bostel voor de Hollanders, hihi..).
...

Draf.. vanwaar zou dat woord nu komen, en waarom hebben ze in NL daar een ander woord voor?

Draf is ook een Nederlands woord, zie ook http://www.meertens.knaw.nl/boedelbank/boedellexicon/dossiers/bostel.htm .
Ik kende het woord wel, zelf heb ik het vermoedelijk opgepikt uit het Betuws dialect.

Wilko

MO · 21-01-2009 19:54 u

Draf heet in het Nederlands bostel. Ik let ook niet zo op mijn spoelwater. Of die nu 80 °C of 70 °C is dat maakt volgens mij niet zo veel uit. In een HERMS heb je geen last van obenteig (ik dacht met een n, kan ook met een r zijn), dit omdat je circuleert. Obenteig wordt in brouwerijen meestal WEL ingesneden, juist om de klaring (filtratie) vlot te laten verlopen. Thuis roer ik de bovenlaag altijd lekker om. Moet kunnen volgens mij.

bjgodefr · 22-01-2009 09:49 u

Citaat van: Ronnie op 21-01-2009  18:52 uJa, die sparge is beetje ver gezocht vind ik, maar 't zijn Amerikanen hé. Gewoon een schuimspaan enkele cm boven de draf hangen. Dit om de slag of straal water te breken en te beletten dat je gaten boort in de draf (Bostel voor de Hollanders, hihi..).

Ja Ronnie, dat hebben ze me nog al gezegd

Zaak is dat ik nu wat last heb met het spoelen omdat de dampkap nogal dicht boven mijn ketel hangt en ik met moeite beide armen en hoofd er tussen gewrongen krijg

. Vandaar die sparge arm, dan moet ik enkel een kraantje open en toe draaien (en de boel opstellen natuurlijk, zijn ook wel wat extra handelingen).

RobinB · 22-01-2009 10:42 u

Sparge-arm, manifold, terugloop-verdeler, hoe je het ook wilt noemen is toch al een bekend en beproefd systeem in iedere HERMS?
Ziehier die van Adrie:

Als je al een pomp hebt of anderszins kan hevelen, kan je dit uiteraard in iedere installatie toepassen...

bjgodefr · 22-01-2009 12:46 u

Bedankt voor de foto Robin!