Zoals elders gemeld heb ik een aantal soda-kegs op de kop getikt en wil ik een tapinstallatie maken. Het idee is een koelkast met twee kegs en een koolzuurfles. Op de koelkast staan twee tapzuilen.
Tappers weten natuurlijk dat de druk een cruciaal punt is met zo'n opzet. Zet je teveel druk op je vat dan verzadigt je bier teveel met koolzuur en tap je schuim, zet je er te weinig op dan verdwijnt koolzuur uit je bier en heb je een plat bier. De oplossing is om de juiste combinatie van bierleidingdikte en -lengte te vinden zodat het drukverschil tussen vat met bier en buiten net niet wordt opgeheven. Zo blijft je bier op de juiste druk (met de juiste koolzuurverzadiging) en is het bier tapbaar. De variabelen die een rol spelen zijn: gewenste aantal volumes koolzuur in je bier, de temperatuur van het bier in het vat, het hoogteverschil tussen vat en tappunt, de koolzuurdruk die je op het vat zet, de dikte van de bierleiding en de lengte van de bierleiding.
Voordat ik een bestelling van aansluitingen en leidingen ga doen, moet ik uitvinden welke dikte en lengte bierleiding ik nodig heb om goed te kunnen tappen. Uiteraard zijn er formules om het een en ander te berekenen, maar die zijn allemaal in prehistorische (lees: Amerikaanse) eenheden. Ik heb dus maar een excelbestand gemaakt met de berekeningen in metrische eenheden.
In het bestand vul je in welke koolzuurdruk je in je bier wilt (kun je vinden in BrouwHulp en BrouwVisie of in de biertypengids) en op welke temperatuur je bier tapt. Er wordt dan berekend hoeveel druk je op je vat moet zetten om de juiste koolzuurverzadiging te krijgen.
Vervolgens geef je de afstand tussen (het midden van) het vat en de tapkraan op en de diameter van de bierleiding (inwendig). Er wordt dan berekend hoe lang je bierleiding moet zijn en wat het volume bier is in die leiding. Dat is handig om te weten, want als het bier lang in de leiding staat wil je het misschien eerst weg laten lopen.
Ik kan niet garanderen dat het allemaal klopt, ik heb het ook maar van formules op internet, maar je mot wat, nietwaar? Ik ga in ieder geval wel op basis van deze berekeningen bepalen wat voor bierleiding ik bestel en hoeveel. Mochten jullie berekeningsfouten vinden, laat dat dan weten, dan pas ik het aan.
Voorbeeld: de meeste bieren hebben een koolzuurverzadinging van rond 2,5 volumes CO2 en ik zet ze weg bij 10 graden in de koelkast. Dan moet ik 1,19 bar op het vat zetten. De afstand tussen vat en tapkraan is 50 cm en ik gebruik 4mm plastic leidingen. Dan heb ik 158 cm leiding nodig en die bevat dan 20 ml bier.
Wow, tappen was nog nooit zo makkelijk!