Stoere Kruier

[Adrie]

Voor het eerst sinds lange tijd proef ik dit bier weer eens (de voorraad is er aardig doorheen gegaan de eerste maanden) en er is iets merkwaardigs gebeurd: alle fruitigheid lijkt verdwenen.  In het begin was dit bier zeer fruitig, maar nu ruikt ie alleen nog karamellig en gebrand. Jammer, want die fruitigheid combineerde zo mooi met de overige smaken. Dat geeft weinig goede hoop voor de keuring...

Overigens is de smaak nog wel goed, het blijft een bijzonder bier. Voor de liefhebbers op het prONK neem ik nog een paar flesjes mee.

[Pad]

Misschien een heel domme vraag, (mij hebben ze altijd geleerd dat er alleen domme antwoorden bestaan)
maar schroten jullie de gebrande mouten mee? Of is dit helemaal niet de bedoeling? Het viel me op dat er van gebrande mouten na het schroten bijna enkel stof over blijft. De andere granen hebben dit niet en zien eruit zoals dat moet.

Wij hebben dit wel gedaan toen we deze porter brouwde maar het bier smaakt echt héél gebrand. Erger dan koffie. (ik lust geen koffie)

Dus? In het vervolg niet meer mee schroten maar zo de maïschketel in?

[Adrie]

Geen domme vraag, hoor. Gebrande mouten schroten en maischen we gewoon mee. Maar je moet natuurlijk niet teveel van dat spul gebruiken, anders krijg je inderdaad koffie. Hoeveel heb je indertijd gebruikt?

Gebrande en caramouten hoef je trouwens niet per sé mee te maischen, je kunt ze ook toevoegen aan het eind van het maischen. Schroten moet altijd, want anders gebeurt er niet zoveel.

[Pad]

De moutstort is hetzelfde als die van jou.

Is het de bedoeling dat een porter zo naar koffie smaakt? Voor mij is deze smaakt teveel van goede.

Maar dus toch altijd mee schroten. Ik denk dat wij eens gaan experimenteren, dezelfde moutstort. De ene met schroten en de andere zonder. (uiteraard heb ik het enkel over de gebrande mouten)

[Adrie]

Koffie, chocola, drop, alle smaken zitten erin. 

[Adrie]

Net terug van vakantie en voordat het werken weer begint wil ik nog even een brouwsel maken. Deze keer een nieuwe variant van de Stoere Kruier, maar dan een met een deel rookmout. Het wordt dus een robuuste rookporter.

Ik heb alleen de US-05 korrel in huis en die kan prima in een porter, dus die ga ik gebruiken. Voordeel is dat de mout dan mooi naar voren komt en niet deels verstopt zit achter Engelse fruitigheid. Ik wil de rook goed kunnen proeven. Verder veel Aroma 150, omdat deze mout het meest lijkt op de bruine mout van vroeger waar indertijd porters mee werden gebrouwen voordat zwarte mout bestond. Ik heb nog nooit zoveel aroma 150 gebruikt, dus ik ben benieuwd hoe dat uitpakt. Geen caramouten deze keer, omdat die volgens mij niets in een porter te zoeken hebben.


BrouwHulp recept rapport


Naam bier:
Biertype: Robuust Porter


==== Eigenschappen van het recept en het brouwsel ===================================================

Gepland volume: 30 liter
Geplande begindichtheid: 1065 g/l
Geplande kleur (Morey): 85 EBC
Geplande bitterheid (BrouwHulp): 42 IBU


==== Maischen ===============================================================================

Mout, graan en suikers
Mout/graan/suiker                        EBC      kg       %
Pale mout                                  5    4,127    49,0
Aromamout (Amber 150)                    150    1,021    14,0
Chocolademout (Mout roost 900)           900    0,253     3,0
Black De-bittered 1400                  1456    0,253     3,0
Rauchmalz                                  4    2,527    30,0

Maischwater en maischschema
Graantemperatuur: 20

               Temperaturen       Tijden                           Infusie of decoctie      Beslag-
Stap naam      begin   eind    opwarm  rust   stap type           temperatuur  volume (l)    dikte
Beta-amylase     62     62        0     40    Infusie                  67       30,00         3,56
Alfa-amylase     72     72       30     20    Directe verwarming        0       


==== Filteren en spoelen ====================================================================

Spoelwater:             12,48 liter


==== Koken, hop en kruiden ==================================================================

Totale kooktijd: 90 minuten

Hop
Hopsoort                    %a    hoeveelheid (g)   kooktijd (min)   type         IBU
Northern Brewer            7,0            80,0           60         Hopbellen     41,5


==== Vergisting ===========================================================================

Gist en giststarter
Gebruikte gist:          US-05
Gistvorm:                Droog
Gisttype:                Bovengist
Giststarter gemaakt?:    Nee


Ik popel weer om te brouwen.

[RobinB]

Ziet er goed uit!
Ik krijg ook steeds meer zin om weer iets Zwarts en gebrands te maken!

[Adrie]

Dat had ik dus ook na het gezamenlijk met Bert bij Jeroen brouwen van de Russian Imperial Smoked Stout.

Ik zag trouwens dat ik nog een zakje S-33 had liggen. Misschien dat ik beide gisten toevoeg om toch een beetje fruitigheid te krijgen, anders wordt ie misschien wel een beetje té clean.

[William]

Ik krijg ook steeds meer zin om weer iets Zwarts en gebrands te maken!

Vooral doen! Ik zet nu net aan mijn eigen rookporter en het blijft lekker. Na drie maanden zit de rooksmaak er nog goed in.

Ik vraag me wel af af je iets van fruitigheid in zo'n bier wilt hebben. Naar mijn idee moet zo'n bier het hebben van het rookaroma in combinatie met wat moutigheid, gebrande moutsoorten en een beetje restzoetheid. Ikzelf heb een 67/68 schema aangehouden en hij had eigenlijk nog wel iets zoeter mogen zijn. Als gist heb ik een WY1762 (Abbey II) gebruikt maar deze wel koud gehouden.

[Adrie]

Hij zit in het gistingsvat. Ik had iets meer volume en daarmee een iets lagere begindichtheid, maar dat is wat mij betreft OK. De begindichtheid is uitgekomen op 1063 en het wort smaakt heerlijk rokerig en geroosterd. Hmmmm. Toen het wort in de koelkast was afgekoeld tot 18 graden (met de tegenstroomkoeler kom ik met moeite onder de 22 graden), heb ik een zakje US-05 en een (oud, maar in de koelkast bewaard) zakje S-33 toegevoegd. Vervolgens nog even in de stad genoten van een stoombier van Albertus en een optreden van een leuke kinder-theaterband met de jongens en vervolgens zitten borrelen (lees: bier zitten drinken van eigen fust) met de buren. Ik heb mijn portie wel weer gehad voor vandaag. Hoe dan ook: een goede afsluiting van de vakantie.

[Adrie]

Zojuist het bier overgeheveld. De dichtheid is gezakt naar 1016 en het bier smaakt nog behoorlijk zoet; ik hoop dat die zoetheid er nog vanaf gaat. Verder lekker geroosterd en gerookt. Behoorlijk bitter in de nasmaak, maar dat komt deels ook door de nog rond zwevende gist. Er zit een licht Engels fruitigheidje aan het bier dat er goed bij past (laat je niets wijsmaken: de S-33 is een Engelse gist, geen Belgische). Het is wel grappig om eens een porter te proeven zonder uit caramouten afkomstige caramelsmaken die typisch in een (thuisbrouw?) porter zitten.

[Adrie]

In het weekend even een monstertje genomen van dit bier. De zoetheid is weg, de dichtheid is gezakt tot 1012 à 1013 (moeilijk te zien in zulk donker en nog wat troebel bier). En nu de zoetheid weg is, merk je goed dat er geen caramouten in dit bier zitten. Ik weet nog niet of dat een goede zaak is of niet. Het bier komt nu behoorlijk geroosterd en droog over, misschien wel wat té. De gerooktheid zit er heel mooi in en daar ben ik blij mee.

Donderdag komen mijn collegae (bijna 40, maar niet allemaal bierdrink(st)ers) langs voor ons jaarlijkse afdelingsetentje en borrel bij iemand thuis en voor die gelegenheid heb ik twee fusten ter beschikking gesteld. Ik denk dat er wel eentje leeg gaat en dan kan ik dit bier op fust zetten. Dit is een lekker bier voor de herfst, lijkt me.

[Herman]

40 man op een etentje thuis?? Jemig, BBQ dan zeker?

Volgende keer weer caramout dus?

[Adrie]

40 man op een etentje thuis?? Jemig, BBQ dan zeker?

Het bedrijf zorgt gelukkig voor een catering aan huis. Ik hoef alleen voor de drank te zorgen.

Volgende keer weer caramout dus?

Die vraag kan ik pas later definitief beantwoorden. Het bier is nog niet uitgerijpt en er zit nog geen koolzuur op, dus vraag me dit over een paar maanden nog maar eens.

[Adrie]

Er is inderdaad een fust leeg gegaan, dus deze heb ik vanavond gevuld met de rookporter. Gek genoeg vond ik hem nu bij het proeven toch vrij zoet, in tegenstelling tot de vorige keer. Blijkbaar maakt het nogal uit wat je ervoor gegeten of gedronken hebt. En nu was het bier echt plat, de vorige keer zat er nog koolzuur in. De einddichtheid is trouwens 1013 gebleven, een schijnbare vergistingsgraad van 79%.

Maar hij zit dus in het fust en dit gaat denk ik een heerlijk herfstbier worden. Mijn alternatief voor een bok.

[Adrie]

Vanmiddag even een flesje opengetrokken. Het bier was al behoorlijk op druk, waarschijnlijk zelfs al helemaal op druk. Er zat nog wel een heel klein beetje diacetyl in, maar dat trekt de komende weken wel weg.

En ik ben heel blij met dit bier. Het is precies het bier dat ik voor ogen had, eigenlijk. Echt een heerlijk herfstbier (als dat tenminste gaat lukken. Eerst moeten er nog ten minste drie halve fusten leeg voordat deze erop komt).

[William]

Ik heb nu de Stoere Kruier voor mijn neus staan.

Uiterlijk; mooie schuimkraag die lang blijft staan. Het valt me op dat rookbieren vaak een stabiel schuim geven. De kleur is erg donker en helder
Geur: gebrand, chocolade, geen sterke rookgeur, klein beetje esters
Smaak: de eerste smaak is zoetig, daarna komt door de rooksmaak subtiel maar krachtig opzetten welke uiteindelijk mooi vermengd met het gebrande en licht caramellige.
Nasmaak: licht gebrand en kruidig. De gebrande rokerige smaak blijft lang op het gehemelte plakken. Uiteindelijk wordt het wat wrangig - zurig.

Een heerlijk rookbier waar de rooksmaak duidelijk aanwezig is, net zoals het porter-achtige.

[Adrie]

Bedankt voor het proeven, William en voor het zo mooi beschrijven.

Grappig, hè, dat er een caramellige smaak aan zit terwijl er geen gram caramouten in zit.

[William]

Het is vreemd dat het caramellige juist als laatste komt. Normaal proef ik dat voor- of midden in een smaakprofiel. Bij dit bier komen veel krachtige smaken pas laat vrij. Alsof de het rokerig de smaakpapillen verdoofd en alle smaakprikkels naar achteren schuift. Ik had hetzelfde gevoel met mijn rookporter.

[Henielma]

Op het OBBK 2009 een flesje van dit bier (Robuuste rookporter 44 RP) geruild. Daar heeft dit bier de 2e prijs behaald. 

Visueel zwart met bruin schuim waar een dun laagje van over blijft.

Geur: Zachte geur van gebrande mout en koffie.

Smaak: zachte gebrande mout. Rooksmaak subtiel aanwezig. Mooie bittere afdronk. Volle body. Mooi in balans.

Een erg lekkere porter. Terechte prijswinnaar volgens mij.

Hoe heb je die 3% gebrande mout (1400 EBC) zo zacht in de smaak gekregen?

[Adrie]

Op het OBBK 2009 een flesje van dit bier (Robuuste rookporter 44 RP) geruild. Daar heeft dit bier de 2e prijs behaald. 

Visueel zwart met bruin schuim waar een dun laagje van over blijft.

Geur: Zachte geur van gebrande mout en koffie.

Smaak: zachte gebrande mout. Rooksmaak subtiel aanwezig. Mooie bittere afdronk. Volle body. Mooi in balans.

Een erg lekkere porter. Terechte prijswinnaar volgens mij.

Bedankt voor het proeven, Herman. En mooi dat je ervan genoten hebt.

Hoe heb je die 3% gebrande mout (1400 EBC) zo zacht in de smaak gekregen?

Dat is nou een kwestie van calciumcarbonaat (kalk) toevoegen in het beslag bij het gebruik van veel donkere mouten. Sinds ik dat doe (gebaseerd op de restalkaliteitsberekeningen in BrouwHulp) zijn de erg donkere bieren zachter van smaak. En dat ondanks het feit dat er in het Zutphense water al behoorlijk wat bicarbonaat aanwezig is. Bij dit bier was de pH in het beslag keurig 5,4.

[Adrie]

Ik drink nu de laatste versie van de toere Kruier, vergist met Wyeast 1968 London ESB. Heerlijk. Chocola, koffie, fruit, beetje hop, bittere nasmaak. Hmmm.

Hier het recept, want die heb ik nog niet gepost:


BrouwHulp Recept uitdraai

Basis

Omschrijving	Waarde
Kenmerk	WP052
Naam recept	Stoere Kruier
Brouwdatum	14-03-2010
Biertype	Porter (Robust)
Volume	26 liter
Gewenst begin SG	1065 g/l
Berekende kleur	72 EBC (Morey)
Berekende bitterheid	34 IBU (BrouwHulp)

Algemeen

Omschrijving	Waarde
Brouwzaalrendement	87%
Totaal brouwwater	38,7 liter
Beslagdikte	3,67 l/kg
Maischwater	25 liter
Spoelwater	13,66 liter
Kooktijd	90 min.

Vergistbare ingrediënten

Ingrediënt	kleur (EBC)	% in stort	gewicht (kg)
Pale mout	5	67,1	4,569
Tarwemout	3	10,0	0,681
Munich mout 15	16	9,7	0,661
CaraVienne (Cara 50)	66	6,4	0,436
Chocolademout (Mout roost 900)	900	4,8	0,327
Black De-bittered 1400	1456	2,0	0,136

Maischschema

Omschrijving	Temperatuur (gr. C)	Stap tijd (min)	Rust tijd (min)	Beslagdikte (l/kg)
Versuikeringsrust	66	1	10	3,67
Versuikering	68	4	65	3,67

Hop en kruiden

Ingrediënt	% alfazuur	Type	Kooktijd (min)	Gewicht (g)	Bitterheidsbijdrage (IBU)
Northdown	8,7	Hopbellen	60	40,0	30
Fuggle	4,5	Hopbellen	15	26,0	3
Goldings - E.K.	4,0	Hopbellen	0	26,0	1

Gist

Omschrijving	Waarde
Gistsoort	Wyeast 1968 London ESB
Gistvorm	Opgekweekt
Volume slurry (l)	0,3

Begin SG: 1064, eind SG 1020. Toch niet zoet, maar hij is dan ook gemaischt op 68 graden.