SG te hoog - Wat nu?

gelfling · 04-02-2004 19:54 u

Ik ben bezig geweest met een winterbier te maken.
Dat is aardig gelukt, al ben ik stom geweest om het verdampte water niet mee te tellen, waardoor ik een SG heb van 1145.
Het staat nu al 3 dagen te gisten. Water erbij doen zal wel een negatief gevolg hebben op de smaak, niet?
Wel heb ik Wyeast gebruikt, en zou een vergisting kunnen halen van max 79%.
Is dit voldoende, of heb ik het verprutst?

Eduard · 04-02-2004 20:18 u

Het heeft er alleszins de schijn van dat dat een aardig straf bier gaat worden

Is het misschien een idee om nog wat water een tijdje te koken (om chloorsmaakjes en bronnen van besmetting kwijt te raken) en dat toe te voegen zodat het SG zakt naar wat het zou moeten zijn? Ik heb dit zelf nog niet gedaan dus 't is eigenlijk ook een beetje een vraag van mijn kant.

Herman · 04-02-2004 21:56 u

Als je gewoon leidingwater hebt, kun je dat gewoon toevoegen. Om evt oxidatie tegen te gaan, zou je het even kunnen koken: minder zuurstof opgelost in het water.

Hoeveelheid toe te voegen is eenvoudig te berekenen. Een idee is tijdens het hevelen het water reeds in je gistingsfles te doen. Door de verdere gisting, mengt e.e.a. zich toch wel.

Herman

gelfling · 04-02-2004 22:15 u

Bedankt voor de reactie, maar gaat dit ten koste van de smaak, en wat voor resultaat heb ik als ik dit niet doe? Krijg ik dan een zoet bier van 10-11%?
Ik wil best proberen er een hoeveelheid gekookt water aan toe te voegen, maar dan wil ik graag weten wat ik hiermee bereik (of niet) omdat het al aan het gisten is...
Als ik water toevoeg klopt mijn berekening dan:
1145 (is het nu)/1090 (gewenst) * 17,5 liter = 18,38 liter, dus 1 liter gekookt water toevoegen ?

MO · 05-02-2004 08:20 u

Als je niet verdund, en je zou eindigen op 1030, dan resulteert je een bier van 15%. Is dat nog bier? Ik lees hier vaak dat gist sterft boven de 12% alcohol, maar op Amerikaanse forums brouwen ze af en toe wel 15+% bieren. Je bier is zo zwaar dat je makkelijk kunt verdunnen zonder een slap bier te krijgen. En zoet wordt-i toch wel, daar is niets meer aan te veranderen. Of heb je 30% suiker in de storting gebruikt? Als je vnl mout hebt gebruikt, is dit dus ongeveer 4x zoveel als een normale storting geweest, en rest je dus 4x zoveel restsuikers. Zoet dus. Ik zou het wel een mooi experiment vinden om heel zwaar bier te maken. Staat ook nog op mijn bierplannen lijstje...

gr
MO

gelfling · 05-02-2004 09:43 u

Ik heb het volgende recept gebruikt, alleen alles omgerekend naar 20 liter. Er is dus suiker gebruikt....
http://www.xs4all.nl/~ocam44/recept/991001.html
Maar klopt het dat ik nu ongeveer 1 litertje gekookt en afgekoeld water toe moet voegen?

Ik zou het zonde vinden om deze brouw te laten mislukken...

Edwin · 05-02-2004 12:02 u

Ha Gelfling

Als je gaat verdunnen moet je een beeld hebben van het gewenste begin-SG. Volgens dat recept is dat 1095. Je moet dus verdunnen van 1145 naar 1095 en hoeveel liter water heb je daarvoor nodig?
Je hebt 18.5 liter wort met een SG van 1145
Als ik het goed uitreken moet je dan op 9.2 liter gekookt water uitkomen.

Edwin

gelfling · 05-02-2004 12:31 u

9,2 liter?

Dat kan nooit dat ik door een kwatier langer te koken 9,2 liter verdamp!
feiten:
Alles omgerekend voor een recept van 20 liter bier.
Aan het brouwen geslagen.
Voor het koken van het wort SG gemeten. (hier zit dus de fout!)
Ik heb 15 min langer geteld voor het koken, om op 1095 uit te komen. Er niet rekening mee houdende dat ik door het verdampen al aardig in de richting kwam.
Dus eigenlijk is mijn vraag: kan ik na drie dagen gisten, toch nog water toevoegen zonder nadelige smaakgevolgen.
Het antwoord daarop is: ja, volgens de geleerden hoeft dat geen probleem te zijn.
Nu alleen: hoe reken ik uit hoeveel water ik toe moet voegen?
Moet ik aanvullen tot 20 liter (2,5 liter toevoegen)
Of die ene liter die ik uitgerekend had middels bovenstaande formule?

Edwin · 05-02-2004 13:26 u

Ha Gelfling

Het lijkt inderdaad erg veel, maar het klopt toch aardig denk ik. Je kunt dus rustig dat litertje gekookt water toevoegen.

Om 10 liter vloeistof met een SG van 1100 op 1050 te krijgen heb je 10 liter vloeistof met een sg van 1000 nodig (water).

Naast dat je vergeten bent dat kokende wort indampt, zijn er meer factoren die ervoor kunnen zorgen dat je op een hoger begin sg uitkomt. Je brouwzaalrendement bijvoorbeeld. Deze kan hoger liggen dan waar in het recept van uitgegaan is. Dat moet je ook corrigeren en kom je dus boven de 20 liter uit.

Je kunt je brouwsel ook opvatten als een vorm van high gravity brewing. Dan kun je zelfs na de hoofdgisting nog water toevoegen. Doen de pilsbrouwers ook.

Edwin

gelfling · 05-02-2004 15:33 u

Nou, ik ga het eens proberen.
eerst eens 2,5 liter water toevoegen en het sg nog eens meten. Als het dan nog nodig is, kan ik altijd nog een en ander toevoegen.
In ieder geval bedankt voor je uitleg.

Herman · 05-02-2004 20:19 u

Gelfling,

Die 2,5 l is nog te weinig. Even wat wiskunde:

Je hebt nu 17,5 liter van 1.145? Dat is een soortelijk gewicht van 17,5*1,145 = 20,0375.

Je wilt weten hoeveel liter je wilt toevoegen om op 1,090 te komen. Definieer je toe te voegen hoeveelheid water als X en je doel-SG = 1.090. Dan geldt:

(17,5*1,145)+(X * 1,000)
---------------------- = 1,090
(17,5 + X)

X = 10,5 (gaat het makkelijkst met een spreadsheet)

Controle: (17,5*1,145)+(10,5*1,000)= 30,5375

30,5375/28 = 1,0906...

De verschillen zullen eerder liggen in de methode van werken, jij bent blijkbaar veel efficienter te werk gegaan dan Theo (bedenker van het recept). Verder kan er bij het omrekenen of notuleren ook nog e.e.a. mislopen. Het is te hopen dat Theo zijn effiency als prof. brouwer wat beter voor elkaar heeft

M.a.w. zelf eerst e.e.a. narekenen met een van de vele programmaatje (al dan niet gratis) of spreadsheets. Dat voorkomt problemen. Ook met de hand uitrekenen gaat prima.

Herman

gelfling · 05-02-2004 20:52 u

Bedankt voor je uitgebreide antwoord!
Ik heb inmiddels 3 liter water toegevoegd. Na de laatste meting was het SG 1070. Ongeveer 10 sg gezakt met 2,5 - 3 liter. Het klopt dus wel, die 10 liter. Ik ga even kijken en alles eens natellen. Het vorige recept wat we gemaakt hadden was een triple van 1104 wat 1090 moest zijn, dus het brouwrendament is best gunstig. Ik denk dat ik de volgende keer gewoon kan spoelen tot gewenste aantal liters.
Wat kan er gebeuren als ik het huidige brouwsel laat staan? Dan zal het een eind SG van 1035 hebben. En een alcoholpercentage van 11%. Is dat het proberen waard voor een winterbier? of toch nog 7 liter toevoegen?

Herman · 05-02-2004 22:06 u

Ik zou toch verder verdunnen, anders is het echt niet normaal drinkbaar. Bij een heel jong bier zou ik gewoon 70-100% van de theo. hoeveelheid toevoegen, dus 7-10 liter. Door de verdere vergisting mengt e.e.a. zich wel goed. Ik ben hier gewoon een beetje voorzichtig omdat ik nooit zo ver verdun, bij mij is het meestal (als ik het al moet doen) beperkt tot zo'n 10-20%.

Doe het echter voordat de gisting over is, dan weet je zeker dat je een goede mix krijgt.

Herman

Herman · 05-02-2004 22:37 u

Even uit nieuwsgierigheid het recept doorgerekend, dan kom ik op een sg van 1.098 bij 75% efficiency (promash). De aangegeven 1.095 haal je bij 72%, een normale waarde voor thuisbrouwers. De door jou aangeven 1.145 haal je nog niet eens bij 100%.... Dus ergens iets mis gegaan bij de herberekening?

Herman

gelfling · 05-02-2004 23:02 u

Ik weet al wat de fout is....
In het recept staan geen begin waarden voor liters water en spoelwater genoemd.
Ik heb voor de voorzichtigheid dezelfde aantallen gebruikt als onze standaard waarden 15 liter. En 15 liter spoelwater. Als ik het recept verder bestudeer, heb ik al 19 liter over na het spoelen. Ik had iets meer als 20 liter voor een eindresultaat van 20. Daar het inkoken nog vanaf (2,5 liter), maakt dus in ieder geval een behoorlijk verschil (6,5 liter sowieso). Ook staat er eventueel aanvullen tot 15 liter. Dit vertalen: aanvullen naar 20 liter na inkoken. Dit heb ik ook niet gedaan. Dus mijn berekeningen kloppen allemaal, behalve het te gebruiken water.
Ik ga nu nog 5 litertjes toevoegen, en ik zie wel wat het wordt. In ieder geval bedankt voor het niet laten mislukken van mijn blond winterbier!

gelfling · 09-02-2004 10:29 u

Allereerst moet ik mijn excuses aanbieden aan iedereen die zich ingezet heeft voor mijn probleem.
*schaam*

*schaam*
Ik ben uitgegaan van de verkeerde meting.
Ik had het SG tussendoor gemeten, en na het koken.
De waarden tussendoor had ik op de verkeerde plaats opgeschreven, waardoor ik logisch op een veel te hoge waarde kwam.
Het eigenlijke eind SG was 1120. Ik heb alles nog even nagerekend, en met die 5,5 liter die ik toegevoegd heb kom ik uit op een sg van 1085. Het recept ging uit van 1090.
Ik heb er dus per ongeluk verstandig aan gedaan om af te wijken van de door julie aanbevolen hoeveelheid extra water.
Dat was dus meer geluk als wijsheid.
Ik ben er gelukkig nu wel achter waar de fout zat, dat is me ook al wat waard..
In de toekomst toch alles wat naukeuriger noteren.... sorry..

Adrie · 09-02-2004 11:02 u

Ach Gelfling,

Zo'n fout maken we allemaal wel eens. Het is ook vaak hectisch op zo'n brouwdag en dan komt een waarde wel eens verkeerd terecht. je hebt er hopelijk in ieder geval wat van geleerd. En sommigen van ons hebben hun wiskunde weer eens wat kunnen bijpoetsen.

Trouwens, de berekening van Herman kun je prima toepassen om je eind SG te bereiken: meet het SG en het volume voor koken. Je kunt nu berekenen welk volume je na het koken bereikt moet hebben om op je doelSG uit te komen volgens:

Doelvolume = (SG voor koken * Volume voor koken) / DoelSG

Werkt perfect! Je kunt als je teveel volume hebt langer doorkoken en als je te weinig overhoudt nog extra water toevoegen.

Groeten,

A3

gelfling · 09-02-2004 12:05 u

Ik heb er zeker van geleerd.
Maar vooral ook de vele reacties over het berekenen. Met die formules, maakt het het brouwen weer een stuk duidelijker in de scheikundige manier van werken.
Hiermee kun je altijd controleren of je aangepaste recept ook overeen komt met het rendament wat je verwacht te hebben.
Kortom: geweldig die verduidelijking.

Jacques · 09-02-2004 22:54 u

Hoi Gelfling,

Voor het betere rekenwerk kan ik je aanraden gebruik te maken van ProMash, een stukje software dat zijn waarde al heel wat keren bewezen heeft.

Jacques

gelfling · 26-02-2004 18:07 u

De blonde dolly vandaag gemeten en hij is nu gezakt tot 1024.
1085-1024=61*0,136=8,29%
Moet ik gaan bottelen, of nogmaals beluchten/overhevelen?
Smaakt trouwens wel al redelijk: volle, droge afdronk, iets zurig.
IEK!! infectie??? of kan dat nog wegtrekken?

MO · 03-03-2004 22:06 u

1024 IS OP ZICH een mooi SG om te gaan bottelen als je op 1090 bent begonnen. Hangt ook een beetje van je maischschema af. Zuur is wel heel vervelend. In het algemeen trekken zuurtjes niet meer weg maar worden ze alleen maar erger. De melkzuur bacterie (zuurkool bier) is een actieve jongen. Wat je kunt doen is navergisten een week of twee bij kamertemperatuur en daarna de flessen 5 min in een pan met water van 80 grC te zetten. Zo pasteuriseer je je bier en wordt het niet meer zuurder dan het is. Maar eerst even proeven natuurlijk.

gr
MO

Stuifbol · 13-03-2004 13:22 u

Hoy Gelfling,

Een tijdje geleden was ik aanwezig bij het brouwen van het Bieken. Dit bij brouwerij Boelens te Belsele .Daar heb ik gemerkt dat wanneer het SG te hoog was na het spoelen men gewoon water toevoegde tot het gewenste SG bereikt werd.
Dus voor het koken en zeker voor het vergisten. Ik heb nadien het biertje geproefd en het was net een engeltje dat op mijn tong plaste.Groeten,
Ivan De Stuifbol.