Dubbel, tripel, quadrupel...

remvs · 30-05-2010 01:21 u

'avond,

Voordat ik me ook maar enigszins in het bierbrouwproces had verdiept ging ik er altijd vanuit dat de termen Dubbel, Tripel, etc op een of andere manier hun oorsprong hadden in de manier van brouwen. Ik dacht iets in de trend van dubbele of drievoudige gisting. Nu ik (een beetje) weet hoe het proces in z'n werking gaat lijkt me dat niet meer zo waarschijnlijk.

Op internet vind ik niet echt uitsluitsel.

Hebben de namen een logische verklaring? Of is het enkel de sterkte van het bier?

Joris

RobinB · 30-05-2010 01:28 u

Nee, niet 3-voudige vergisting. Das zo'n loze term?
Hoofdgisting, nagisting en hergisting in de fles, ieder bier een tripel?

Verhaal:
Oooit, als in éch oooit had men in de (abdij/trappisten-)brouwerijen een systeem van wortzwaarte. het lichte bier kreeg 1 kruisje, de zwaardere 2 en de zwaarste 3.
Er zijn nog brouwerijen die een soortgelijk systeem aanhouden, bijvoorbeeld Rochefort met hun 6, 8, en 10.

Later moest de 1 (enkel) ineens blond zijn (opkomst lichte heldere bieren), de tripel gek genoeg ook. De Dubbel mocht nog wel z'n kleurtje houden en zo was het rijtje weer compleet!

De Quadrupel is van nog later en (logisch) zwaarder dan de tripel.

(disclaimer: zie tijdstip)

Hopmans · 30-05-2010 11:52 u

Ondanks het tijdstip vind ik het een heldere uitleg.

Jacques · 30-05-2010 13:36 u

De blond is geen uitvinding van de trappisten maar van de commerciële brouwerijen die 'abdijbieren' brouwden. Naast de donkere dubbel wilde men ook een lichtgekleurde variant hebben om de pilsdrinker te verleiden tot het drinken van speciaalbieren.

De enkel wordt nog steeds gebrouwen in de verschillende trappistenbrouwerijen maar deze wordt normaal gesproken niet verkocht. Het gaat hier om het bier dat door de monniken gedronken wordt bij de maaltijden. Dat bier is niet zo zwaar als een blond.

Overigens is blond een relatief jong biertype.

Quadrupel is een naam die Derek Walsh in 1999 geïntroduceerd heeft. Daarvoor was er geen goede verzamelnaam voor zeer zware donkere Belgische bieren. Peter Crombecq noemde deze bieren in zijn Biergids (1984) Massive Ales. Een term die nooit ingang heeft gevonden.

Caspar · 30-05-2010 15:57 u

Citaat van: Jacques op 30-05-2010  13:36 uQuadrupel is een naam die Derek Walsh in 1999 geïntroduceerd heeft.

Hmm, dat lijkt me een beetje sterk... Hij zal het toen geintroduceerd hebben als verzamelnaam nadat meerdere commerciele brouwerijen deze naam gingen gebruiken

.

http://www.latrappe.nl/content.asp?m=P38&l=NL

Jacques · 30-05-2010 16:39 u

Citaat van: Caspar op 30-05-2010  15:57 uHmm, dat lijkt me een beetje sterk... Hij zal het toen geintroduceerd hebben als verzamelnaam nadat meerdere commerciële brouwerijen deze naam gingen gebruiken .

http://www.latrappe.nl/content.asp?m=P38&l=NL

Er was slechts één brouwerij die deze naam hanteerde en dat was inderdaad trappistenbrouwerij Koningshoeve.
Door Derek is een merknaam soortnaam geworden. Derek benoemde meerdere zware donkere bieren als quadrupel en daarmee gaf hij dit biertype een naam. Het type bestond natuurlijk al en omdat er al een bier was met deze naam accepteerde de bierliefhebbers deze aanduiding. Dat was heel anders dan bij de term Massieve Ale. Er was geen bier met deze naam op de markt. Biertype-indelingen en -benamingen hebben vaak een triviale achtergrond.

Caspar · 30-05-2010 16:41 u

Massive Ale vind ik ook een hele rare aanduiding, ik snap wel dat dit niet is aangeslagen...

Jacques · 30-05-2010 16:54 u

Citaat van: Caspar op 30-05-2010  16:41 uMassive Ale vind ik ook een hele rare aanduiding, ik snap wel dat dit niet is aangeslagen...

Aan quadrupel als soortnaam heb ik in het begin toch ook wel moeten wennen... Het is maar net wat je gewend bent.

Drents Hopbier · 30-05-2010 17:16 u

Citaat van: remvs op 30-05-2010  01:21 uOp internet vind ik niet echt uitsluitsel.

Zie ook http://home.online.nl/jnaikema/quadrupel.html

Hopbier

Hopmans · 30-05-2010 18:54 u

Linken naar je eigen site is reclame, en mag dus niet.

Drents Hopbier · 30-05-2010 21:50 u

Citaat van: Hopmans op 30-05-2010  18:54 uLinken naar je eigen site is reclame, en mag dus niet.

Ik ben geen commerciële brouwer zoals jij en
Neknil raan ej negie etis si nad neeg emalcer, ne gam nad lew.

HHopbier

RoodeLeeuwVenlo · 31-05-2010 16:51 u

Een andere verklaring die ik ooit vernam en aannemelijk vind is de volgende:
Vroeger had het bier voor dagelijks gebruik een alcohol percentage van 3 -3,5%. Voor feestelijkheden werd een extra zware gebrouwen van 7%. Dubbel dus. Het bier met 9% alcohol kreeg dus de naam Tripel.
Louis

biersmurf · 31-05-2010 17:58 u

Ik heb wel eens gelezen dat dit te maken had dat mensen vroeger de taal niet machtig waren
om de sterkte aan te duiden van het bier zouden er kruizen op de vaten geplaats worden om de sterkte aan te duiden
1 X is 3,5%
X X is 7%= 2 dubbel
XXX is 9% = 3 Tripel
Lijkt aannemelijk toch?

RoodeLeeuwVenlo · 01-06-2010 15:29 u

Citaat van: biersmurf op 31-05-2010  17:58 uIk heb wel eens gelezen dat dit te maken had dat mensen vroeger de taal niet machtig waren
om de sterkte aan te duiden van het bier zouden er kruizen op de vaten geplaats worden om de sterkte aan te duiden
1 X is 3,5%
X X is 7%= 2 dubbel
XXX is 9% = 3 Tripel
Lijkt aannemelijk toch?

Dat lijkt mij een combinatie van mijn verhaal en dat van Robin. Of dat aannemelijk is weet ik niet. Maar zou kunnen. Feit blijft dat Westmalle de eerste waren die de term Dubbel en Tripel voerden. Op grond waarvan weet ik niet.

JayDie · 09-12-2013 15:45 u

Ik weet niet of het gewaardeerd wordt dat ik hier zo'n oud topic tot leven roep, maar ik zit ook een beetje met de allereerste vraag in dit topic en heb het antwoord nog niet gevonden:

Mij werd ook verteld, dat het te maken had met de hoeveelheid aan ingrediënten, bijvoorbeeld een dubbel tweemaal zoveel mout / hop / etc., tripel driemaal, etc. Ik neem dan aan bij gelijk blijvend water, want anders maak je gewoon je batch 2x zo groot

Jacques · 09-12-2013 17:20 u

Citaat van: JayDie op 09-12-2013  15:45 uMij werd ook verteld, dat het te maken had met de hoeveelheid aan ingrediënten, bijvoorbeeld een dubbel tweemaal zoveel mout / hop / etc., tripel driemaal, etc. Ik neem dan aan bij gelijk blijvend water, want anders maak je gewoon je batch 2x zo groot

Dat is een aloud verhaal dat als je naar de zwaarte van de bieren kijkt niet klopt buiten het feit dat bij Westmalle de enkel en de tripel blond van kleur zijn en de dubbel niet.

Een meer voor de hand liggend verhaal is dat op de vaten in vroege tijden een kruis werd gezet op de vaten. Een kruis bij de enkel, twee bij de dubbel en drie bij de tripel.

JayDie · 10-12-2013 07:56 u

Dus het zegt iets over de ABV? Geen andere specifieke kenmerken van de types? Tripel is niet altijd blond? Dubbel is niet altijd donker? Niets met de (hoeveelheid) ingrediënten te maken?

EvdBroek · 10-12-2013 13:46 u

Citaat van: JayDie op 10-12-2013  07:56 uDus het zegt iets over de ABV? Geen andere specifieke kenmerken van de types? Tripel is niet altijd blond? Dubbel is niet altijd donker? Niets met de (hoeveelheid) ingrediënten te maken?

Ja natuurlijk wel, zie:
http://www.wiki-hobbybrouwen.nl/dokuwiki/doku.php?id=biertypen:biertypen_omschrijvingen

Jacques geeft aan hoe de benaming ontstaan is

JayDie · 10-12-2013 15:02 u

Citaat van: EvdBroek op 10-12-2013  13:46 uJa natuurlijk wel, zie:
http://www.wiki-hobbybrouwen.nl/dokuwiki/doku.php?id=biertypen:biertypen_omschrijvingen

Jacques geeft aan hoe de benaming ontstaan is

Op de een of andere manier heb ik deze pagina, die antwoord geeft op veel van mijn vragen, nooit gevonden... Bedankt!

RobinB · 10-12-2013 15:44 u

Citaat van: JayDie op 10-12-2013  07:56 u...dus het zegt iets over de ABV? Geen andere specifieke kenmerken van de types? Tripel is niet altijd blond? Dubbel is niet altijd donker? Niets met de (hoeveelheid) ingrediënten te maken?

Uiteraard wel, zoals je ook in de eerdere reacties kunt lezen. De bieren met 3 kruizen waren zwaarder dan die met 1 of 2. Het was echter geen factor van verschil (2x of 3x zo zwaar), maar slechts een duiding aan een minder grote gradient.

Vroeger waren alle bieren in de reeks min of meer donker(der). Marketing avant la letre heeft voor de introductie van lichtere (qua kleur) varianten gezorgd.