JWVG's megalomane hopproject - Amerikaanse hop

Adrie · 17-04-2010 10:18 u

Ik heb het gehaald.

Het was een heel leerzame en gezellige avond, bedankt JW. Het grappige is dat op het eerste gezicht die Amerikaanse hoppen allemaal op elkaar lijken, maar als je ze zo naast elkaar proeft, vallen de verschillen goed op.

JWVG · 17-04-2010 16:11 u

OK, tijd om de proefervaringen van mijn Amerikaanse Megalomane proefexperiment te posten. Deze ervaringen zijn gebaseerd op 4 proefsessies: de eerste met Martin (MO) en William, de tweede met Robin (RobinB), de derde met het WHO (De-Geert, Yoz, Ko, Stefan/Basterd-Brewer, Daniel/Zigurana, Dennis), en de vierde met Adrie. In alle gevallen heeft mijn vrouw Erna van te voren de flessen gecodeerd, waardoor niemand (ik ook niet) wist wat wat was. In sessies 1, 2 en 4 zijn de flessen in twee series van drie flessen gekeurd. In sessie 3 achter elkaar, waarbij steeds twee flessen met elkaar vergeleken konden worden (eerst 1 vs 2, dan 1 leeg en het glas ingeschonken met 3, 2 vs 3, etc.)

Eerst een paar disclaimers om al te voor de hand liggende discussies te voorkomen:

Het gaat hier om proefervaringen van vooral mij en een aantal hobbybrouwers. Subjectief dus. Iedereen proeft en ervaart anders, en mensen benoemen smaken soms verschillend, dus alhoewel het voor mij enorm nuttig is geweest, moet iedereen voor zichzelf bepalen wat hij/zij hier aan heeft.
Mijn proefervaringen hieronder zijn het gemiddelde van scores over proefsessies 1, 2 en 4, steeds over dezelfde smaakattributen. Dit heeft als voordeel dat bepaalde effecten (welk bier proef je eerst/laatst, wat heb je vooraf gegeten, infectie in een bepaald flesje) er uit worden gefilterd. Ik denk dus dat het een goed beeld geeft van mijn smaakervaringen met deze bieren. Maar ik heb maar met 1 brouwsel per hopsoort gewerkt, en dat heeft zijn beperkingen. Als de kwaliteit van bv de Amarillo slecht was, kan ik daar niet voor corrigeren. Als er een lichte brouwafwijking zat in de Centennial versie ook niet

Eerst een paar algemene observaties:

De bieren waren over het algemeen van goede kwaliteit, waar ik erg blij om was vanwege de kleine hoeveelheden waarmee ik moest werken, wat voor mij nieuw was. De enige uitzondering was de Warrior versie in proefsessie 4, die een wat onaangenaam smaakje had dat Adrie benoemde als autolyse. In eerdere proefsessies proefden we dit niet, waardoor ik er vanuit ga dat dit slechts in een aantal flesjes is opgetreden.
Uiterlijk waren de bieren vrijwel identiek, en de bitterheid kwam ook goed overeen. Gecombineerd met het feit dat het begin en eind SG ook precies hetzelfde waren, denk ik te kunnen stellen dat dit toch wel 1 van de allerbeste manieren tot nu toe is om verschillen tussen Amerikaanse hoppen te beschrijven.
De bieren waren heel erg hoppig. Dit kwam ook door het feit dat het vrij lichte bieren waren, met maar weinig caramout. Weinig body of zoetigheid om tegen de hop op te botsen dus. Voor het proeven was dit niet ideaal. Na een paar bieren was je palet behoorlijk verzadigd. Gelukkig compenseerde het meerdere malen proeven in verschillende volgorde bij mij een beetje voor dit effect.
Qua smaakbeschrijving is me ook het eea duidelijk geworden. Als ik het over 'kruidig' of 'peperig' heb, heeft de rest van de wereld het over 'harsig'. Als ik het over 'lychee' heb, vind Robin dat meer op sinasappelschil lijken, en Adrie denkt aan Mango.

Hieronder mijn eigen smaak ervaringen (wel gescherpt aan discussies met mede proevers), gemiddeld over drie proefsessies (1, 2 en 4). De schaal rijkt van 1 (weinig) tot 5 (veel). Voor "Lekker"betekent 1 "niet lekker" en 5 "heel lekker". Voor "Bitter" Betekent 1 "Zacht bitter" en 5 "Hard bitter".

Smaak	Amarillo	Chinook	Warrior	Summit	Cascade	Centennial
Citrus	4.0	3.3	3.0	2.7	3.3	2.3
Grapefruit	2.5	2.0	3.0	1.7	1.7	1.0
Mandarijn	2.5	1.7	3.0	1.0	1.0	1.0
Citroen	1.5	3.7	2.0	2.0	4.5	4.3
sinaasappel	4.0	2.0	3.0	1.3	2.0	1.7
Lychee/Mango	2.7	1.0	1.0	5.0	1.0	1.0
Harsig/peperig	1.0	4.0	1.0	2.3	2.0	1.0
Bitter	4.0	2.7	2.5	1.3	3.0	3.3
Lekker	3.3	3.0	4.0	1.0	2.7	3.0

Ik heb aan iedereen gevraagd wat hij het lekkerste bier vond. Voor mij, Dennis, Yoz, en Daniel was dat Amarillo, voor William en Stefan de Chinook, voor Martin en Robin de Warrior, voor Geert de Cascade, en voor Adrie de Centennial. Soms lagen de scores echter dicht bij elkaar. Daarom heb ik een classificatie gemaakt van de lekkerste twee, voor zover gegeven door de proevers. Voor mezelf heb ik het gemiddelde genomen van de 4 proeverijen. In deze classificatie worden de volgende hopsoorten genoemd (van hoogst scorend naar laagst):

Amarillo 36%
Warrior 21%
Chinook 21%
Cascade 7%
Centennial 7%
Summit 7%

Ik heb ook naar de minst lekkere gevraagd, maar alleen in sessies 1, 2 en 4. Dan kom je op de volgende ranglijst:

Summit 57%
Amarillo 14%
Chinook 14%
Centennial 14%
Cascade 0%
Warrior 7%

De conclusies die ik voor mezelf hieruit trek, zijn de volgende:

Ik loop de rest van mijn leven met een grote boog om Summit heen. Alhoewel William het een lekkere hop vond, zijn de meeste mensen dit met mij eens. De heel sterke lychee/mango achtige smaak is precies wat ik niet lekker vind in sommige Amerikaanse bieren. Overigens denk ik dat die smaak iets beter te harden is in bieren die iets donkerder zijn en met iets meer body.
Amarillo komt er gemiddeld over alle proevers als meest populaire uit. Zoals verwacht kwam deze hop eruit als sterk citrusachtig, met vooral een sinaasappel aroma, wat grapefruit en minder van de andere citrusvruchten.
Zelf vond ik Warrior nog iets lekkerder. Ondanks het feit dat het een knetterbittere hop is, heeft het een prettig en uitgebalanceerd citrusachtig aroma, terwijl de bitterheid aangenaam blijft.
Geen grote schok wellicht voor de lezers, maar ik heb het nu zelf ervaren: hop met lekker aroma kan leiden tot harde bitterheid. Zeker bij Amarillo, maar ook bij Cascade en Centennial was de bitterheid duidelijk een beetje onaangenaam. Bij de hoge alfazuur hoppen (vooral Warrior en Summit) was de bitterheid veel aangenamer.
Chinook was voor mij een aangename verassing - ik had er nogal sterke (cat-pee) vooroordelen over, die zijn grotendeels weggevaagd. Ik vind het wel een leuke combinatie van echte Amerikaanse citrus smaken, met toch nog een harsig aspect dat me een beetje doet denken aan nobele hop. Dat ontbrak bij alle andere hop. De Summit (vies), Amarillo (lekker) en Chinook (vrij lekker en interessant) waren de drie hopsoorten die ik na de tweede proefsessie goed blind kon herkennen.
Cascade en Centennial scoorden min of meer soortgelijk, waarbij Centennial nog iets subtieler was dan Cascade. Ik interpreteer dat niet alsof deze hop saai is, maar meer dat het een goede backbone kan zijn voor een Amerikaans bier, waarbij smaakaccenten kunnen worden gegeven door giften van andere hopsoorten.
Mijn volgende Amerikaanse bier wordt een vrij bleek bier gehopt met Warrior voor de 90 minuten gift, Amarillo en Centennial voor de 30 en 10 minuten giften, en Warrior en een beetje Amarillo voor 0 minuten en de drooghop. Dat lijkt me echt een heerlijk bier te worden! Als ik een American Amber ga brouwen, gaat denk ik de hoeveelheid Amarillo flink omhoog omdat die citrus smaken daar goed mee kunnen combineren.

OK, dat was zo ongeveer wat ik nu allemaal kan bedenken. Proevers: vul maar aan. De rest: schiet mij maar lek!

JW (een beetje moe, maar heeft heel veel zin in zijn Britse experiment!)

De-Geert · 17-04-2010 16:36 u

In 1 woord: prachtig!

Jacques · 17-04-2010 17:04 u

Mooie verslaglegging Jan-Willem!

Dank voor het delen van je ervaringen. Zo leren we er allemaal van zonder bij een van de proeverijen aanwezig te zijn geweest.

Ik denk dat de Amarillo omzet in Nederland en België behoorlijk stijgt...

JWVG · 17-04-2010 17:06 u

Dank je wel. Nou ja, sommige conclusies zijn niet echt heel verassend - Amarillo was al behoorlijk populair. Maar ik heb het nu zelf ervaren (en een aantal proevers met mij), en dat maakt het toch een stuk concreter.

JW.

William · 17-04-2010 17:27 u

Een heel mooi experiment JW. Daarnaast zijn de resultaten ook mooi overzichtelijk gepresenteerd.
Uit de resultaten blijkt maar weer dat smaak persoonlijk is

. Op basis van jouw resultaten ben ik blij dat ik bij het Oss'e hopexperiment de Warrior als monohop heb gebruikt.

Ik ben zo vrij geweest om nog even een spiderdiagram van jouw gegevens te maken. Lekker lijkt voor jou vooral een breed palet aan smaken maar niet te veel citroen.

JWVG · 17-04-2010 17:29 u

Dank je - ja, dat zou wel eens kunnen kloppen. Ik ga van nature sowieso snel voor bieren die niet zo extreem zijn in alles (kleur, alcohol, bitterheid, etc. etc.) Echte middelmaat

. Maar die Summit smaak is echt een allergie van mij. Geinig dat jij die lekker vond.

JW

Oxhead · 17-04-2010 17:37 u

Heel mooi experiment Jan Willem

Hier hebben we wat aan. Ga vooral zo door.

William · 17-04-2010 17:41 u

Citaat van: JWVG op 17-04-2010  17:29 uMaar die Summit smaak is echt een allergie van mij. Geinig dat jij die lekker vond.

Tja, ik ben altijd al een outcast geweest. $:-\$

RobinB · 17-04-2010 18:22 u

Ha JW!
mooi verslag inderdaad!

Die summit is inderdaad ook niet mijn favoriet; alsof je in een grapefruitschil zit te bijten!
Hoppies nachtmerrie

De warrior was heel lekker mandarijnig, een associatie die ik nu ook met mijn tuin-centennial heb

pincopallino · 17-04-2010 19:18 u

comment overbodig !

MaartenM · 17-04-2010 19:50 u

Geweldig experiment JW!

Herman · 17-04-2010 20:32 u

Mooi verslag en experiment. Ondanks het benadrukte subjectieve karakter van het onderzoek zegt dit toch wel het e.e.a. Indien andere brouwers nu zelf op ontdekkingsreis gaan, kan je nu makkelijker kiezen voor een hop die nu beschreven is door anderen. Vergelijk het maar met kieskeurig.nl. Die recensies worden ook door amateurs geschreven en zijn eveneens subjectief. Toch hebben ze hun waarde. Ik ben een beetje jaloers op de proevers

Citaat van: JWVG op 16-04-2010  23:13 uEn welke van die vier vind je het lekkerst? Of is dat moeilijk te zeggen?

Amarillo op 1, gevolgd door Centennial, Chinook en Cascade. Maar hangt natuurlijk ook van bier en stemming af, als ik geen zin heb in een fruitmandje schuift Centennial een plaatsje op. Chinook en Cascade wisselen ook wel es stuivertje.

EBC · 17-04-2010 23:12 u

Alle lof voor het experiment.

Toch kan ik me niet zo vinden in de resultaten. Maar ja, smaken zijn persoonlijk en bovendien enorm afhankelijk van het dragende bier en de combinatie daarvan met de gebruikte hoppen.

Ik snap toch niet dat Amarillo eerst als de lekkerste wordt genoemd en vervolgens als de tweede minst lekkere.

Zoveel citroen in de Centennial, dat heb ik nooit ervaren en in de Cascade ook niet overigens. De Cascade zo laag op grapefruit...Amarillo zo laag op harsig...Ik ben heel benieuwd hoe de proevers een blind proeverij, geurderij van grapefruit, citroen, sinaasappel en mandarijn zullen doorstaan.
Maar hoe of het ook benoemd wordt, dat maakt niks uit voor de smaakwaardering. Want proeven en zeggen wat je lekker vind kan iedereen heel goed, we vertrouwen nog te weinig op onze eigen smaakervaring. Benoemen wat je proeft, dat kunnen slechts enkelen en slechts dan na veel oefening.

Ik vind het een mooi experiment, dat de verschillen tussen hoppen mooi aangeeft. Een waarde oordeel per hopsoort zou niemand er aan mogen verbinden, want de hoppen zijn niet allemaal gebruikt waar ze voor bedoeld zijn. Een hop is slechts onderdeel van een compositie. En die compositie is de kunst van het brouwen en juist met die kunst is in dit experiment geen rekening gehouden.

Kritisch ben ik, maar dat neemt niet weg dat ik het een mooi en leerzaam experiment vind. Echter om hiermee nu conclusies voor een hopsoort te trekken, dat gaat te ver.
Amarillo gaat heel mooi in blonde iets drogere bieren, Centennial is voller in amber bieren met veel body. Warrior is een backbone bitterhop. Chinook is mooi in drogere pale ales.. Cascade is geweldig in verse gedryhopte pale ale van het vat. Elke hop heeft zijn eigen kracht

JWVG · 18-04-2010 07:52 u

Citaat van: EBC op 17-04-2010  23:12 uIk snap toch niet dat Amarillo eerst als de lekkerste wordt genoemd en vervolgens als de tweede minst lekkere.

Dat snap ik wel. 5 van de 14 noemden Amarillo als 1 van de 2 besten. 1 (Robin) van de 7 noemde Amarillo als minst lekkere. Het is dus niet zozeer dat Amarillo tweede staat op de lijst als minst lekkere, maar dat heel veel mensen Summit noemden als minst lekkere en de nummer 2 er niet zoveel meer toe deed. Dat ik Amarillo als nummer 2 heb gezet is willekeurig - ik had net zo goed Centennial of Chinook kunnen nemen. die ook 1 stem kregen. En, zoals je al zegt: smaken verschillen. Amarillo heeft een vrij sterk smaakprofiel. Dat hebben mensen een duidelijke mening over. Vaak positief, 1 keer negatief.

Citaat van: EBC op 17-04-2010  23:12 uIk ben heel benieuwd hoe de proevers een blind proeverij, geurderij van grapefruit, citroen, sinaasappel en mandarijn zullen doorstaan.

Ja, het zou natuurlijk kunnen dat wij er met tienen allemaal helemaal naast zitten, en jij het correct hebt

. Laat ik daar verder maar niets over zeggen.

Citaat van: EBC op 17-04-2010  23:12 uAmarillo gaat heel mooi in blonde iets drogere bieren, Centennial is voller in amber bieren met veel body. Warrior is een backbone bitterhop. Chinook is mooi in drogere pale ales.. Cascade is geweldig in verse gedryhopte pale ale van het vat. Elke hop heeft zijn eigen kracht

Tja, ik had natuurlijk niet verwacht dat ik jou van mening zou kunnen doen veranderen. Daar heb je iets meer voor nodig dan een Megalomaan experiment. Overigens moet je je wel afvragen in hoeverre wat je hierboven noemt een self-fulfilling proficy is. Hoe weet je b.v. dat Chinook mooi is in drogere pale ales, als je dat ook niet geprobeerd hebt voor de andere hopsoorten? En dan kom je snel in een soort experiment als het mijne terecht. Maar goed, dan zitten we al weer snel in het wetenschappelijke vs ambachtelijke debat.

Citaat van: EBC op 17-04-2010  23:12 uAlle lof voor het experiment.

Dank je wel, en bedankt voor de feedback!

JW.

EBC · 18-04-2010 08:57 u

Citaat van: JWVG op 18-04-2010  07:52 uJa, het zou natuurlijk kunnen dat wij er met tienen allemaal helemaal naast zitten, en jij het correct hebt .

Nee, het gaat er niet om een oordeel over de proevers uit te spreken. Maar over hoe moeilijk het is om geuren te herkennen. Vraag Erna maar eens om een paar kruidenpotjes uit de keuken blind onder je neus te houden. Kijk maar eens of je peper, nootmuskaat, kaneel gemakkelijk herkent...

Citaat van: JWVG op 18-04-2010  07:52 uTja, ik had natuurlijk niet verwacht dat ik jou van mening zou kunnen doen veranderen. Daar heb je iets meer voor nodig dan een Megalomaan experiment. Overigens moet je je wel afvragen in hoeverre wat je hierboven noemt een self-fulfilling proficy is. Hoe weet je b.v. dat Chinook mooi is in drogere pale ales, als je dat ook niet geprobeerd hebt voor de andere hopsoorten? En dan kom je snel in een soort experiment als het mijne terecht.

Dat is precies wat ik zeg. Dat het een goed experiment is om verschillen te herkennen, maar dat mensen de resultaten niet moeten gebruiken om een hop te veroordelen of op te hemelen. Eenmaal een goede combinatie hop-bier gevonden, hoef je natuurlijk niet alle andere ook te proberen. Maar een foute combinatie betekent niet dat de hop niet deugt.

Ik ben benieuwd naar de Engelse hoppen

dennis · 18-04-2010 09:28 u

Wat moet ik nog toevoegen aan zo'n analyse? Uit mijn eigen (bescheiden) proef ervaringen blijkt dat ik het voor een groot deel eens ben met JW's conclusies, behalve vwb de Chinook. Die bitterheid vond ik toch wel een van de minst aangename.

Op volgorde van proeven:
1. Cascade:
* geur: perzik
* smaak: zachte bitterheid
2. Summit
* geur: ananas, lychy?, veel intenser dan 1
* smaak: hardere bitterheid
3. Chinook
* geur: Zachter in geur dan 1, aardbei?
* smaak: bitterheid over mijn hele tong, minder fijn
4. Centennial
* geur: citrus, minder intens dan 2, toch uitgesproken, licht zuur
* smaak: scherpe bitterheid, minder mooi
5. Warrior
* geur: licht citrus geur
* smaak: zachte bitterheid
6. Amarillo
* geur: citrus geur, misschien meer dan 4
* smaak: citrus komt ook terug in de smaak, mooie bitterheid

Hopmans · 18-04-2010 11:43 u

Citaat van: dennis op 18-04-2010  09:28 u1. Cascade:
* geur: perzik
* smaak: zachte bitterheid

Daar klopt geen reet van:
* geur: Grapefruit
* smaak: wrange bitterheid

Komt dichter in de buurt.

6. Amarillo
* geur: ~~citrus geur, misschien meer dan 4~~ Mango.
* smaak: ~~citrus komt ook terug in de smaak,~~ mooie bitterheid

De-Geert · 18-04-2010 12:23 u

Toch knap dat je dat zo goed weet. Andere mensen hebben daar een blindproeverij voor nodig.

Serieus: ik vond het leerzaam om te ontdekken dat mijn perceptie van Cascade en Amarillo precies verkeerd omwaren.

MO · 18-04-2010 23:50 u

JW, bedankt voor het prachtige experiment. Bedankt dat ik mocht komen proeven. En bedankt voor het prachtige verslag. Ik vond het ontzettend leuk om de prachtige bieren te proeven en ik heb dankzij jou enorm veel over Amerikaanse hoppen kunnen leren.

Driewerf hulde.

Ook ik wil nogmaals benadrukken dat het blind proeven het mooiste was. Dat is en blijft toch de kunst van het proeven: zonder vooroordeel proberen te analyseren en oordelen.

JWVG · 28-04-2010 22:11 u

Nog een interessant staartje aan dit draadje: ik heb van alle hopsels nog een flesje over, en heb net even wat ge-experimenteerd. Meteen maar even de ideale mix gemaakt: 1/3 Warroir, 1/3 Centennial, 1/3 Amarillo. Erna kreeg ook een mix, en we hadden ook nog een klein glaasje van elk unibrouwsel over. Ik ben verkouden, maar toch: volgens mij was die mix het lekkerste. Echt wel subtieler, veel minder een extreem bier dan de unibrouwsels. Volgens Erna ook, alhoewel (opletten Jasper - je kunt je gelijk weer even halen

) ze de Centennial ook erg lekker vond. De Amarillo alleen was erg hard bitter, merkte ze ten overvloede nog even op.

Overigens hebben deze flesjes wegens omstandigheden twee weken in de koelkast kunnen staan, terwijl de flesjes van de proeverijen steeds maar 1 dag in de koelkast stonden. Ik meen te proeven dat deze flesjes een stuk smoother zijn, waarschijnlijk tgv het koude rijpen. Maar goed, dit deel van de draad is niet echt wetenschappelijk verantwoord meer

.

Snel nog een slok!

JW.

EBC · 28-04-2010 23:03 u

Tja...ik wil het niet krijgen hoor, dat gelijk, maar het gebeurt steeds, hihi.

Amarillo is geweldig als het bier jong is en zo uit de hopzak is het nog lekkerder, maar al snel wordt het hard en onprettig, vind ik dan toch.

Nu zijn al die citrushoppen vers op hun best hoor, maar toch is de een stabieler dan de ander. Dat zal de mix dan ten goede komen. En daarom zijn er relatief weinig single hop bieren...behalve dan van centennial

Ik waardeer deze draad echt heel erg hoor, zeker vanuit het pilsig Bratislava!

JWVG · 28-04-2010 23:38 u

Zijn er dan veel 100% Centennial bieren?

Ik vlieg zeer binnenkort naar Hopganistan. Ook wel bekend als de westkust van de VS

.

JW.